Interim levenslang?
Een interimcontract, een springplank naar vast werk? Het blijft een populaire gedachte. Maar hoe komt het dan dat zo veel uitzendkrachten vele jaren, zonder uitzicht op verbetering, gevangen zitten in het web van uitzendarbeid?
6, 7, ... 10 jaar of meer aan een stuk bij dezelfde gebruiker aan de slag blijven op basis van interimcontracten. Het is niet langer een uitzondering. Uitzendarbeid is voor deze werknemers geëvolueerd van een tijdelijk naar een permanent fenomeen.
ABVV Interim verzamelde honderden getuigenissen van uitzendkrachten die verschillende opeenvolgende jaren op de interimcarrousel zijn blijven draaien. Heb jij zelf ook zoiets ervaren? Laat het ons weten!
ABVV Interim trekt aan de alarmbel. In de loop van onze nationale campagne geven wij een stem aan de vele uitzendkrachten die om diverse redenen voortdurend met tijdelijke contracten werken, of hebben gewerkt.
Heb jij onlangs van ABVV Interim een campagnefolder mogen ontvangen? Geef dan jouw actiecode hiernaast op, en kijk of je een weekendverblijf gewonnen hebt.
Wat denkt de uitzendkracht ervan?
Ruim 600 werknemers die een jaar of meer als uitzendkracht hebben gewerkt, vulden onlangs een enquête van ABVV Interim in. De vragen uit het onderzoek peilen naar de concrete ervaring van deze uitzendkrachten. Hoe lang hebben zij met een interimcontract gewerkt? Wat dit bij dezelfde gebruiker? Hebben zij problemen ervaren?
Opvallende vaststelling: langdurige periodes van tewerkstelling met interimcontracten komen in heel wat sectoren voor. Het wordt de betrokken werknemers bovendien vaak buiten hun wil aan hen opgedrongen. Men kan vraagtekens plaatsen bij het motief om deze werknemers zo lang met een tijdelijk contract tewerk te stellen.
Het blijft vaak niet bij 1 jaar
Zowat 50 procent van de respondenten die langer dan een jaar ervaring hebben met uitzendarbeid, heeft tussen 1 en 3 jaar voornamelijk met uitzendcontracten gewerkt.
Ruim 13 procent van de respondenten heeft al eens 3 jaar met uitzendcontracten gewerkt, ruim 9 procent al 4 jaar, en 8 procent al eens voor 5 jaar.
5 procent van de respondenten geeft zelfs aan 10 tot 15 jaar van voornamelijk uitzendarbeid op de teller te hebben. En een aantal respondenten (1,76 procent) geeft zelfs aan meer dan 15 jaar ervaring te hebben.
Brede waaier aan sectoren - maar mét uitschieters
Uitzendarbeid wordt bij de respondenten met interimervaring van lange duur voornamelijk gepresteerd in dezelfde onderneming, zo komt naar voren uit de enquête.
Het is dus niet zo dat uitzendkrachten steeds slechts voor korte duur in dezelfde onderneming werken. Sommige tijdelijke werknemers worden zelfs zo lang in dezelfde onderneming tewerkgesteld, dat ze er “vaster” werken dan hun collega’s met vast contract.
Ondernemingen die uitzendkrachten langdurig tewerkstellen, vind je haast overal, maar er zijn sectoren die koplopers zijn:
1. Transport en logistiek
2. Detail- en groothandel
3. Voeding en drank
4. Telecommunicatie
5. Scheikunde (chemie en farma)
In de top 10 zien we verder de financiële sector, de metaal, de gezondheidszorg, de marketing- en mediasector, en de openbare diensten.
Enkele belangrijke sectoren die net buiten de top 10 vallen zijn de horeca, de schoonmaak en de bouwsector.
Niet eigen keuze
Langdurig interim uit eigen wil? Ruim de helft van de respondenten geeft aan met uitzendarbeid gestart te zijn om een vast contract te kunnen krijgen. Eveneens ruim de helft van de respondenten is de langdurige tewerkstelling in interim gestopt vanwege een vast contract – vaak bij een andere onderneming.
Ruim 1 op 5 respondenten gaf als redenen op voor uitzendarbeid dat men maar weinig ander geschikt werk kon vinden. Minder dan 1 op 10 uitzendkrachten met langdurige ervaring wil of wou geen vast contract.
Uitzendarbeid kan tot problemen leiden
Uitzendarbeid is een complexe arbeidsrelatie tussen uitzendkracht, het uitzendkantoor en de opdrachtgevende onderneming. Het kan dus soms al eens mis gaan tijdens de tewerkstelling. 4 respondenten op 10 met een jaar of meer ervaring, heeft al eens problemen of conflicten ervaren tijdens de tewerkstelling met uitzendcontracten.
De plaats waar veel van die problemen zich voordoen, blijkt vooral de onderneming te zijn waar men als uitzendkracht aan de slag gaat. Toch komt een kwart van de problemen ook bij de feitelijke werkgever, het interimkantoor, voor.
Je krijgt niet altijd datgene waar je recht op hebt
Uitzendkrachten hebben in principe dezelfde rechten als hun collega’s met een vast contract. Toch hebben 7 respondenten op 10 al eens ervaren dat men niet kreeg waar men nochtans wel recht op heeft als uitzendkracht.
De helft van de respondenten die problemen heeft ervaring, geeft aan voornamelijk problemen te hebben ondervonden met lonen of vergoedingen (bijvoorbeeld een late uitbetaling, geen maaltijdcheques krijgen, problemen met vakantiegeld …) of problemen met het contract of de gemaakte afspraken (bijvoorbeeld fouten in het contract, beloftes werden niet nagekomen, …).
Verder meldt bijna 1 respondent op 4 (ook) problemen met de regeling van het verlof, met ziekte of in verband met welzijn en veiligheid op het werk. Ruim 1 respondent op 5 heeft moeilijkheden gehad in verband met de arbeidsduur (bijvoorbeeld lange werkuren, geen erkenning van gepresteerde uren, enzovoort).
Wat denkt het ABVV?
Opeenvolgende uitzendcontracten van korte duur (dag- en weekcontracten) moeten dringend ingeperkt worden, zo stelt ABVV Interim.
Ze veroorzaken onzekerheid bij de uitzendkracht en resulteren in het mislopen van allerlei rechten en voordelen. Korte uitzendcontracten zorgen er ook voor dat kosten die normaal ten laste van de werkgever vallen, worden afgewimpeld op de sociale zekerheid en dus op de samenleving. Denk bijvoorbeeld aan een uitzendkracht die ziek wordt en daardoor geen nieuw dag- of weekcontract krijgt. Gevolg voor de uitzendkracht: een lagere ziekte-uitkering als werkloze (betaald door de RSZ) in de plaats van gewaarborgd loon (betaald door het uitzendkantoor).
“Langdurige tewerkstelling met korte, opeenvolgende uitzendcontracten is in zeer veel gevallen niet te rechtvaardigen. De meeste uitzendkrachten zien hun contract immers week na week verlengd worden. Het ABVV wil deze vorm van onzekere en precaire tewerkstelling inperken.”
Voor uitzendkantoren zijn weekcontracten vandaag dé norm. Nochtans is die korte duur in zeer veel gevallen niet te rechtvaardigen. De meeste uitzendkrachten zien hun contracten immers week na week verlengd worden (behalve als ze ziek worden, verlof willen nemen, …). Bovendien weten uitzendkantoren maar al te goed wanneer het de bedoeling is van de klant-gebruiker om de uitzendkracht voor een veel langere periode dan een week tewerk te stellen.
Het ABVV wil de onzekere en precaire tewerkstelling via korte, opeenvolgende interim-contracten inperken. Daarom willen wij in de eerste plaats dat uitzendcontracten afgesloten worden met een duur die overeenstemt met de reële duur van de opdracht bij eenzelfde gebruiker. Daarnaast pleiten wij voor het beperken van het aantal uitzendcontracten tot maximum 25 per jaar per uitzendkracht.
Uitzendkrachten delen hun ervaring
De enquête van ABVV Interim gaf de deelnemende uitzendkrachten ook de kans om hun persoonlijke ervaring te delen. Hoe lang heeft men als uitzendkracht gewerkt? Wat liep er fout op de werkvloer? Wat werd beloofd maar uiteindelijk niet toegekend?
Ruim 300 uitzendkrachten gaven op dat zij bereid waren om te getuigen voor dit onderzoek. Onder hen hebben zo’n 50 uitzendkrachten hun ervaringen laten optekenen. Het zijn vaak ontnuchterende verhalen. Van niet beloond worden voor de harde inzet tot flagrant misbruik.
We geven een beperkte selectie mee die de resultaten van de enquête illustreert en kracht bij zet. Want naast de soms spraakmakende cijfers is het vaak vooral het persoonlijk relaas van de betrokken uitzendkracht dat ons bijblijft en vertelt dat er dringend wat gedaan moet worden aan deze carrousel van kortlopende uitzendcontracten.
Al ruim 4 jaar tewerkgesteld als uitzendkracht bij dezelfde gebruiker. Op kundige wijze werd mij van alles verteld en beloofd (mondelinge beloftes, dus zonder juridische binding) maar uiteindelijk is dit nooit concreet gemaakt. Het uitzendkantoor heeft bovendien onethische praktijken toegepast om hun winsten te maximaliseren. Er werd soms geprobeerd mij hetgeen te ontnemen waar ik nochtans recht op had. Continu moest ik naar mijn voordelen vragen. Vermoeiend.
Ruim 8 jaar ervaring heb ik met uitzendwerk bij dezelfde bank. Op een gegeven moment mocht ik zelfs nieuwe collega's, uitzendkrachten, helpen opleiden. Stuk voor stuk kregen zij een vast contract, maar ik niet. Is het omdat ik een andere huidskleur heb dan zij? Ze willen mij aan boord houden, maar een vast contracten gunnen ze me niet. Ik ken nog een collega die reeds 10 jaar als uitzendkracht hetzelfde werk doet.
Van de meer dan 30 jaar die ik gewerkt heb, heb ik in totaal jammer genoeg meer dan 20 jaren als uitzendkracht gewerkt. Ik heb daarbij dikwijls misbruik van de situatie meegemaakt. Dus niet 1 keer, maar wel zeker meer dan 10 keer is dit het geval geweest.
Wenst u meer informatie over deze campagne en de enquête van ABVV Interim naar langdurige tewerkstelling met kortlopende uitzendcontracten? Of bent u journalist en wenst u over dit prangend onderwerp te publiceren? Lees het geheel nog eens na in het persdossier.
Ben je zelf uitzendkracht en je wenst meer te weten te komen over jouw rechten als werknemer? Voor meer informatie in begrijpelijke taal omtrent je statuut, je contract, je loon, je eindejaarspremie, enzovoort ... kan je steeds terecht op www.rechtenuitzendkracht.be.